سنت سیاست ورزی نزد دولتمردان کاخ سفید بازتاب آن ضرب المثل معروف آمریکائی است که
What goes around comes around
جنگ جهانی دوم هر چند با پیروزی مقتدرانه آمریکا به پایان رسید اما شیوه پایان جنگ، حامل یک بدآموزی به دولتمردان کاخ سفید شد.
برخورد با مشت آهنین میراث ناصوابی بود که از فردای بمباران اتمی ژاپن این باور را نزد سیاسیون امریکا نهادینه کرد تا بدون تبحر و تسلط به آداب و ظرافات سیاسی مشکلات خودشان با دنیا را صرفا از موضع قدرت و تحکم مرتفع کنند.
باوری که هر چند در کوتاه مدت ذائقه قلدرانه واشنگتن را شیرین می کرد اما نتیجه بلند مدت مانند بومرنگی بود که ضرباتش را با قدرتی افزونتر به آمریکا بازمیگرداند
کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ در ایران علیه مصدق نمونه برجسته این رویکرد غلط کاخ سفید بود.
در کودتا هر چند بازیگردان اصلی و سفارش دهنده کودتا انگلستان بود اما بی ظرافتی و نابلدی سیاست نزد دولتمردان کاخ سفید منجر به آن شد تا ۱۵ سال بعد همه نفرت ایرانیان با «سقوط رژیم کودتا در ایران» متوجه امریکا شود و انگلستان در سایه سیاست دانیاش مصون از امواج توفنده انقلاب اسلامی ماند
شیوه عمل نسنجیده آمریکا در لشکرکشی به عراق بعد از ۱۱ سپتامبر و بازداشت خفت بار صدام در آن جنگ نیز نماد برجسته دیگری از ناآشنائی سیاست مداران آمریکائی با ظرافت های دنیای سیاست است.
علیرغم پلیدی و جنایتکار بودن صدام حسین اما صدام در آن مقطع و نزد افکار عمومی منطقه «قهرمان جهان عرب» محسوب میشد و حداقل فهم و شعور سیاسی می بایست به دولتمردان کاخ سفید حکم می کرد تا با صدام مبارزهای شایسته و برخوردی آبرومندانه داشته باشند
علیرغم این بازداشت خفتبار و حقیرآمیز صدام در مقابل دوربین و بیرون کشیدن وی از داخل یک دخمه و جوریدن موهایش در منظر افکار عمومی، شاید توانست غرور و حس قدرت طلبی آمریکائیان را ارضا کند اما همین بی مبالاتی منجر به آن شد تا نطفه کینهای عمیق از آمریکائیان نزد اعراب شکل بگیرد تا چند سال بعد جنبش هیستریک ضدآمریکائی داعشیزم بتواند از طریق توحش افسارگسیخته شان غیظ انباشته خود علیه آمریکا را تخلیه کنند.
ماجرای ترامپ با ایران را نیز نمیتوان از این سیکل بسته حماقت جدا دانست.
ترامپ با تکیه بر سنت سیاسی نهادینه شده «مشت آهنین» در حالی میکوشد ایرانیان را در تنگنای «مذاکره از موضع تسلیم» بکشاند که روحیه ایرانی اساسا سلطه ستیز و تفاخر طلب است.
هر چند برای ترامپ و مردان ترامپ «زورگوئی در نبود شعور سیاسی» امری طبیعی محسوب می شود اما در نقطه مقابل ایشان، ایرانیان با اتکای بر یک هویت تاریخی و سیکل ۶۰۰۰ ساله تمدنی و روحیات اسلامی بخوبی آموختهاند در «مناسبات قدرت حاکم در جهان سیاست» تسلیم باج خواهی و زورگوئی نشوند.
جنگ ۸ ساله صدام با ایران نزدیک ترین نمونه از روحیه سلحشوری ایرانیان را در دسترس دولتمردان واشنگتن قرار میدهد و این بداقبالی ترامپ است که باج خواهیش از ایران مصادف با نسلی شده که درسهای زیادی از جنگ ۸ ساله با صدام گرفته ند و در تمام دورانی که ترامپ «هرزه مسلکانه» مشغول زن بارگی با معشوقه هایش بود، ایرانیان در حال سلحشوری در مقابل دشمنان کشورشان بوده و چنانچه ترامپ نتواند در مقابل ایرانیان اتخاذ «سیاست ورزی حاذقانه» کند آنوقت این ایرانیان خواهند بود که سیاست را به ترامپ مشق خواهند کرد همان گونه که به ۶ رئیس جمهور پیشین کردند!
#داریوش_سجادی